Ayın Evreleri Nelerdir? Nasıl Oluşur?

Geceleri gökyüzünde bizim için ışığı yansıtan uydumuz, bazı zamanlarda bize farklı görünümler sunar. Ayın evreleri, bu farklı görüntülere verilen isimdir. Ayın görünümleri bu şekilde açıklanmaktadır. Ayın evreleri nasıl oluşur? Ay dünyanın yörüngesinde yer alıyor ve dünyamız ise Güneş’in yörüngesinde hareket ediyor. Her şeyin hareket halinde olması ise ayın güneş dolayısıyla geceleri dünyamıza yansıttığı ışığın miktarını da değiştiriyor. Örneğin; ay tutulması esnasında Dünya’nın güneş ile ay arasına girmesi ile Ay’a düşen güneş ışınları engelleniyor. Dünya’dan ay’a yansıyan gölge ise tamamen veya kısmen ayı kapatır. İşte Dünya’nın yaratmış olduğu bu gölge, ayın evrelerini oluşturuyor. Dünya’nın kısmen kapattığı Ay’da Hilal, Son Dördün, İlk Dördün gibi evreleri görebiliriz.

Ayın 4 ana evresi nedir? Son Dördün, Dolunay, İlk Dördün ve Yeni Ay’dır. Ayın mevcut evresi ile ilgili görüntüyü NASA’nın web sitesinde yer alan basit bir araç yardımıyla görebiliyorsunuz. Bilim meraklıları veya çocuklar için oldukça faydalıdır. Çocuğunuza ayın evrelerini öğretme konusunda yardımcı olabilir. https://solarsystem.nasa.gov/moons/earths-moon/lunar-phases-and-eclipses/ bu adres üzerinden siz de kolayca ulaşabilirsiniz.

Yeni Ay: Ayın yeni halinde ayı göremeyiz.

Birinci Dördün: İlk dördün evresinde Ay’ı yarım ay olarak görürüz.

Dolunay: Dolunay, Ay’ın tamamen aydınlık olduğu ve bir bütün olarak güneşin ışığını yansıttığı evredir.

Son Dördün: Birinci Dördün gibi Ay’ın bu halinde yarım bir ay görürüz ancak Birinci Dördün’ün aksine ayın ışığı yansıttığı yüzey tam zıddında yer alır.

Ayın ara evrelerinde; 2 tane Hilal ve 2 tane Şişkin Ay görürüz. İlk Dördün evresinden sonra gelen ilk Hilal, sivri uçlarını sola doğru dönmüştür. Daha sonra Yeni Ay gelir. Yeni Ay’dan sonraki Hilal ise sivri uçlarını sağa doğru dönmüştür. Şişkin ay için de Son Dördün’den sonra şişkin taraf solda kalır iken Dolunay’dan sonra şişkin tarafın sağ tarafta kaldığını görebiliriz.

Ay tutulması sırasında, Dünya’nın Güneş ile Ay arasına girdiği ve Ay’a düşen güneş ışığını engellediği gözlemlenir. Bu esnada Ay’ı göremeyiz. İki tür ay tutulmasından söz edilebilir:

–Tam Ay Tutulması: Ay ve Güneş dünyanın ters tarafta olduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır.
–Kısmi Ay Tutulması: Dünya’nın gölgesinin sadece bir kısmının Ay’ı kaplamasıyla oluşur.

Ay tutulmasının bazı evrelerinde Ay’ın kırmızımsı bir görünüme kavuştuğunu görebilirsiniz. Bunun sebebi olarak ise o noktada Ay’a ulaşan tek güneş ışığının, Ay yüzeyinden görüldüğü gibi, Dünya’dan da görülebiliyor olmasıdır. Yansıyan bu ışığın ise Dünya atmosferinden geçerken filtrelenmesi ile Ay’ın kırmızı olarak gözüktüğü NASA tarafından elde edilen bilgiler arasında yer alıyor. Mavi ışık filtrelendiği için biz Kanlı Ay Tutulması’nı yaşıyoruz.

Ayın evrelerinin sıralanışı; Yeni Ay, İlk Dördün, Dolunay ve Son Dördün’dür. Ara evreleri de sayarsak; Yeni Ay, Hilal, İlk Dördün, Şişkin ay, Dolunay, Şişkin Ay, Son Dördün ve yine Hilal’dir.

Ayın evreleri arasında kaç gün vardır? Ayın iki ana evresi arasında bir haftalık, yani 7 günlük bir süreden bahsetmek mümkündür.

Bilgi Edinilen Kaynaklar:

• https://spaceplace.nasa.gov/moon-phases/en/
• https://solarsystem.nasa.gov/moons/earths-moon/lunar-phases-and-eclipses/