Abraham Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi Nedir?

Gündelik hayatta, hepimizin ihtiyaçları ve istekleri değişiklik gösteriyor. Güvenli ve huzurlu bir gün geçirmek, öğünleri eksiksiz yemek veya ihtiyaç duyulan öğünü tamamlamak, sosyal bir gün
geçirmek veya başka bir ihtiyaç söz konusu olabilir. Farkında olmadan gerçekleştirilen birçok eylem, aslında bizim eksikliklerini tamamlamak için çaba sarf ettiğimiz şeylerdir. 1943 yılında Abraham Maslow’un ortaya attığı bir teori de bunu destekler niteliktedir. Peki, bu teori nedir? Dilimizde Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi olarak karşılık bulan A Theory of Human Motivation, insan ihtiyaçları ve motivasyonu için en temel şeyleri konu ediniyor. Genellikle bir piramit şeklinde tasvir edildiğini görebiliriz.

5 aşamadan oluşan modelde, eksiklik duyduğumuz ihtiyaçlar ve büyümenin getirisi olan ihtiyaçları iki şekilde görebiliyoruz.  Fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçları en acil olan grubu oluşturuyor. 2. Grup olan aidiyet ve sevgi ihtiyaçları, saygınlık ihtiyaçları ve kendini gerçekleştirme ihtiyaçları ise ikincil öneme sahip olan büyümenin getirisi olan ihtiyaçlardır.
Bu sınıflandırmanın asla bir tesadüf olmadığını da bilmeniz gerekir. Ancak yine de bu sıralama için katı bir sınırlama bulunmuyor. Daha çok insanların genel ihtiyaçlarına yöneliktir. Sıralamalar değişebilir. Daha sonra bu hiyerarşi genişletilmiştir. Bilişsel ve estetik ihtiyaçları da buna eklenmiştir. Ayrıca daha sonraları aşkınlık ihtiyaçları ile birlikte tekrar genişletildiğini görebiliriz.

Sağlıklı bireyin gelişimine odaklandığı için Maslow’un hümanist psikolojisi önemli bir yer tutuyor. Ancak yine de temel ihtiyaçların çoğunun karşılanmaması halinde bile kendini gerçekleştirme ve sosyal ihtiyaçların önemli olduğu görülebiliyor. İhtiyaçların karşılanması halinde ise mutlulukla bağlantıyı da görebiliyorsunuz.

Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisi sınıflandırmanın çalışmasını detaylarıyla görmek istersek, şu şekilde olacaktır:

1-Fizyolojik İhtiyaçlar
İnsanların hayatta kalması için gereken biyolojik ihtiyaçları kapsar. Hava, yiyecek, içecek, barınak, giyim, sıcaklık, uyku, seks bu ihtiyaçları oluşturur.

2-Emniyet (Güvenlik) İhtiyacı
Fizyolojik ihtiyaçların karşılanmasının ardından güvende olma hissinin ön plana çıktığını görürüz ve emniyet ihtiyacı doğar. Aile veya toplum bunu sağlayabilir. Günlük hayatta düzen, öngörülebilirlik sağlayan polis, okul ve tıbbı bakım gibi şeyler bu ihtiyacın karşılanmasını sağlar.

3-Sevgi ve Aidiyet İhtiyacı
İlk iki madde karşılandıktan sonra, insanların sevilme ve bir yere ait olma hislerini görebiliriz. İnsan sosyal bir varlık olduğu için kişiler arası iletişimi önemser. Arkadaşlık, evlilik, iş vb. şeylerin bu ihtiyacı karşıladığını görebiliriz.

4-Saygı/Saygınlık İhtiyacı
Dördüncü seviyede yer alan bu ihtiyaç, kendine saygı ve başkalarından görülen saygı olarak ikiye ayrılmaktadır. Kendine saygıda haysiyet, başarı ve bağımsızlık gibi unsurlar öne plana çıkar. Başkalarından görülen itibar veya saygı içinse statü ve prestij gibi unsurları görürüz.

5-Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı
Olabileceğinin en üst zirvesine çıkma ve kişinin potansiyelini gerçekleştirme durumudur. Kişisel gelişim arayışları bunun bir parçasıdır.

Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisinin karşılanmaması halinde, fiziksel ve zihinsel hastalıkların olabileceğinden bahsediliyor. Ayrıca akıl hastalığı sorunlarına yol açabileceği de savunuluyor. Fizyolojik ihtiyaçların karşılanmaması bireylerin ölümüne yol açabilir. Emniyet ve güvenliğin karşılanmaması travma sonrası stres bozukluğuna yol açabilir. Tabii bunlar psikoloji biliminin yapmış olduğu tespitler ve araştırmaların bir sonucu olarak bize sunuluyor. Deneysel bir ortamda bu hiyerarşinin test edildiğini söyleyemesek de toplumda bu maddelerin kanıtlanabilmesi için yeterli verinin ve gerçek sonucun var olduğu söylenebilir.