Açık Deniz Sondaj Teknolojisi Nedir?
Açık deniz sondaj teknolojisi, okyanus ve denizlerin derinliklerinde bulunan petrol ve doğal gaz rezervlerini keşfetme, değerlendirme ve bu kaynaklardan üretim yapma sürecini yöneten; ileri teknolojik yöntemlerin ve ekipmanların bütünüdür. Bu teknoloji, karasal rezervlerin, sınırlı veya erişilemez olduğu bölgelerde enerji ihtiyacını karşılamak üzere tasarlanmıştır. Açık deniz sondajı, genellikle kıta sahanlığının ötesinde, kara tabanından çok uzakta ve bazen binlerce metre derinlikte gerçekleştirilir. Bu nedenle, bu şartlara uygun olarak tasarlanmış özel platformlar, sondaj kuleleri ve gemilerin kullanılması gereklidir. Bu araçlar ise dalga, tuzlu su, basınç ve diğer zorlu deniz şartlarına dayanabilecek şekilde üretilirler. Açık deniz sondajı, klasik kara metotlarına göre çok daha karmaşık ve masraflıdır. Ancak, deniz altındaki zengin hidrokarbon rezervlerini keşfetme ve çıkarma potansiyeli nedeniyle, enerji şirketleri bu yüksek maliyetlere katlanmaktadır.
Araçların yanı sıra bu işlemi yapabilmek için, profesyonel bir yaklaşım da gereklidir. Açık deniz sondaj teknolojisi bölümü, bu teknolojiyi kullanarak çalışabilecek uzmanlar yetiştirmek üzere, üniversite düzeyinde okunabilecek bir disiplindir. Bu bölüm, öğrencilere deniz altı petrol ve gaz rezervlerini, etkili ve güvenli bir şekilde keşfetme, değerlendirme ve üretme konularında gerekli bilgi ve becerileri kazandırmayı amaçlar. Mezunlar, genellikle petrol ve gaz sektöründe; sondaj mühendisi, rezervuar mühendisi veya açık deniz operasyonları uzmanı gibi pozisyonlarda çalışmaktadır.
Açık Deniz Sondaj Teknolojisi Dersleri
Açık deniz sondaj teknolojisi dersleri arasında risk yönetimi ve değerlendirmesi, açık deniz operasyonlarında güvenliği sağlama protokolleri ve sondaj faaliyetlerinin çevresel etkilerini değerlendirme konularını içeren dersler bulunabilmektedir. Bunlar, öğrencilere sektörde karşılaşabilecekleri zorlukları ve riskleri anlama yetisi kazandırmayı amaçlayan öğretiler içerirler. Fakat hangi üniversite olursa olsun, açık deniz sondaj teknolojisi bölümünün müfredatında, değişkenlik göstermeyen birkaç ders bulunur:
Petrol Jeolojisi: Bu ders, yer kabuğunda petrol ve doğalgazın oluşumu, birikimi ve dağılımı ile ilgili temel kavramları öğretmeyi hedefler. Öğrencilere yer kabuğunda hangi koşullarda ve nasıl hidrokarbon birikintilerinin oluştuğunu anlamaları için gerekli bilgiler, bu ders aracılığıyla verilmektedir.
Sondaj Mekaniği ve Ekipmanları: Sondaj prosedürlerinin temel mekanik ilkelerini, kullanılan alet ve ekipmanları ele alan bu derste, sondaj sırasında kullanılan farklı teknolojiler üzerine bilgi verilir.
Açık Deniz Yapıları ve Platform Tasarımı: Açık denizde petrol ve doğalgaz sondajı yapabilmek için kullanılan yapıların ve platformların tasarımı, inşaatı ve bakımı hakkında bilgi veren bir derstir.
Hidrokarbon Rezervuarları: Hidrokarbonların yer kabuğunda nasıl depolandığı, bu rezervuarların özellikleri ve nasıl değerlendirildiği hakkında detaylı bilgi, bu ders kapsamında öğrencilere aktarılmaktadır.
Sondaj Sıvıları ve Kimyasalları: Sondaj sırasında kullanılan sıvıların ve kimyasalların seçimi, özellikleri ve uygulamaları hakkında bilgilendirme yapılan bir derstir.
Açık Deniz Sondaj Teknolojisi Mezunu Ne İş Yapar?
Açık deniz sondaj teknolojisi mezunları; petrol şirketlerinde, sondaj platformu ve ekipmanı üreticilerinde, deniz altı mühendislik firmalarında ve enerji sektörünün diğer alanlarında çalışabilmektedir. Bu mezunlar; sondaj projelerinin planlanmasından uygulanmasına, bakımından denetimine kadar birçok farklı alanda görev alabilmektedirler. Aynı zamanda çevresel ve güvenlik standartlarına uygun olarak operasyonları yönetmekle de sorumlu olabilmektedirler.
Açık Deniz Sondaj Teknolojisi Maaşları
Açık sondaj teknolojisi maaşları; çalışılan ülkeye, şirkete, deneyime ve pozisyona göre değişiklik gösterir. Genel olarak ise açık denizde çalışan mühendisler ve teknisyenler, karasal alanda faaliyet gösterenlere göre daha yüksek maaş alabilmektedir. Riskli ve zorlu çalışma koşulları nedeniyle, bu alanda çalışan profesyoneller için ek ödemeler ve avantajlar da söz konusudur.
Açık Deniz Sondaj Teknolojisi Bölümü Hangi Üniversitelerde Var?
Açık deniz sondajı, enerji sektörünün önemli bir bölümünü oluşturmakla birlikte, bazı üniversitelerde özel bölümler aracılığıyla öğrenilebilmektedir. Türkiye’de;
- Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Dokuz Eylül Üniversitesi
- Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Adıyaman Üniversitesi
- Batman Üniversitesi bu alanda eğitim vermektedir.
Bu üniversiteler, sektörde ihtiyaç duyulan nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesine önemli katkılar sağlamaktadır. Ancak, dünya genelinde petrol ve doğal gaz üretiminin yoğun olduğu ülkelerde; özellikle Norveç, ABD ve Birleşik Krallık’ta, açık deniz sondaj teknolojisi bölümü çok daha yaygın bir şekilde üniversitelerde yer bulmaktadır.
