Altı Şapka Düşünme Tekniği Nedir?
Hepimizin aynı fikirde olması iyi bir şey değildir. Yaratıcılığı ortaya çıkaran fikir ayrılıklarıdır. (Aldous Huxley)
Altı şapka düşünme tekniği nedir? Karar vermek bazen sancılı bir süreç haline geliyor olabilir. Yaratıcı fikirlerin eşiğinden, yeni bir şey bulmanın yer aldığı alana geçmek için kararlı olmak ve yaratıcı süreci en iyi şekilde yönetmek gerekir. Altı şapka düşünme tekniği , karar verirken bir dizi önemli perspektiften bakmak için kullanılan yararlı bir yaklaşımdır. Yaratıcılığın aynı zamanda alışılmışın dışında düşünmeyi de gerektiğini bilmeliyiz. Altı şapka düşünme tekniği, sizi alışılmışın dışında düşünmeye zorlar ve söz konusu durum hakkında daha kapsamlı bir görüş elde etmenize yardımcı olur.
6 Şapka Düşüme tekniği, ilk olarak Edward de Bono tarafından 1985’te 6 Düşünme Şapkası kitabında ele alınmıştı. Düşünmenin temel zorluğunun kafa karışıklığı olduğunu söyleyebiliriz. Kafamız karıştığında veya kafamızdaki yaratıcı düşünceleri bir düzene koyamadığımızda bir dizi sorunun patlak verdiğini görürüz. Aynı anda birçok şey yapmaya çalışmak da bunun bir parçasıdır. Yaratıcılık zaman alan ve yönetilmesi kolay olmayan bir süreç olsa da bu konuda da planlı ve programlı ilerlemek her zaman daha besleyici olacaktır. 1986 yılında bir rol yapma modeli olarak ortaya çıkan bu düşünme tekniği, ekip tabanlı ilerlemektedir. Problem çözme ve beyin fırtınası tekniği olarak hizmet eder. Homojen düşünen bir gruptan söz edilmektedir. Düşünen Şapkalar 6 kişiden oluşur ve her bir kişi tek boyutlu düşünür. Her biri kendi özelinde tek boyutlu düşünebileceği bir alana sahiptir.
İnsanların göremediklerini ortaya çıkarma konusunda bu yöntemin oldukça başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Kimilerinin komik ve saçma olarak nitelendirdiği pek çok düşünce için yaratıcı düşünmede buna yer yoktur. Özellikle liderlik vasfı taşıyan insanların, kendi düşüncelerini başkalarının komik ve saçma olarak bulması sınırlayıcı olmamalıdır. Bu insanlara aldırmaksızın yaratıcılıklarının bir neticesi olarak beyinlerinde yanan fikirlerin ışıklarını takip etmelidirler. Yaratıcı insanların başarıyı yakaladıklarında, kendi ağızlarından hep: “Bana ilk başladığımda çok gülmüşlerdi.” veya “Çok saçma, bununla kim ilgilenir” gibi cümleleri duyarız. Başkalarının fikirlerine ve düşüncelerine aldırmayarak kendi yolundan yürüyenlerin en nihayetinde bunu başardıklarını görürüz. Altı şapka düşünme tekniği de özellikle kurumsalda buna yardımcı oluyor.
Altı Şapka Neyi Temsil Eder?
Beyaz Şapka: Gerçekler ve bilgiler konusunda söz hakkına sahiptir. Hangi bilgilerin mevcut olduğunu düşünerek, gerçeklerin neler olduğunu araştırır. Analitik düşünür ve uygulanabilirliği belirtir.
Kırmızı Şapka: Duygular ve ego konusunda bakış açısı sağlar. Sezgisel ve içgüdüsel tepkiler ortaya koyar. Duygu ve düşünceler ağır basar, öznel duygular söz konusudur.
Siyah Şapka: Olumsuz duyguların ve değerlendirmelerin odağını oluşturur. Artı – Eksi ve değerlendirme sürecine yönelik bir bakış açısı sağlar. Temkinli ve korumacı bir tutumla ilerlemek için sebepleri sayar ve bununla ilgili bir mantıklı savlar sunar.
Sarı Şapka: Pozitif düşüncelerdir. Faydaların üzerine odaklanır ve uygun sonuçlar aramak için uygulanır. En iyi senaryoya odaklanır.
Yeşil Şapka: Fikirlerin olgunlaştığı şapkadır. Yeni fikirler burada ortaya çıkar. Bir düşüncenin nereye gittiğini görmeyi sağlar. Herhangi bir araştırma kaygısı yoktur. Kaygısız bir şekilde fikir üretir.
