Duygusal Zeka Nedir? Nasıl Ölçülür?

Duygusal zeka nedir? Duygusal zeka, kişinin kendi duygularını ve başkalarının duygularını tanımasını, tanımlamasını ve yönetmesini kapsayan yetenek olarak ifade ediliyor. Duygusal zeka için genelde en az üç becerinin olması gerektiğinden bahsediliyor.

-Duygusal farkındalık (Kişinin duygularını belirlemesi ve bunları adlandırması)
-Duygulardan yararlanma ve bunları düşünme (Problemlerin çözümünde uygulama yeteneği)
-Gerektiğinde kendi duygunlarını yönetebilmesi ve başkalarının da aynı şeyi yapabilmesine yardımcı olmak

Kişinin genel zekasını (IQ) ölçebilmek için genel bir metrikten ve puanlamadan yararlanabiliyor iken ancak duygusal zeka için gerçek bir yapıdan söz edemiyoruz. EQ olarak anılan duygusal zeka ölçütü, genel kabul görmüş bir sonuç içerir.

Duygusal zeka nasıl ölçülür? Bir dizi değerlendirmeden söz edebiliriz. Bu tür testlerin genelde iki aşamadan oluştuğunu görebiliriz. Kendi kendine bildirim testleri ve yetenek testleri.

Kendi Kendine Bildirim Testleri: Kişinin kendi kendine yapabildiği bu testler, oldukça yaygındır. Bugün internette bile birçoğunun dolaştığını görebilirsiniz. Yönetimi ve puanlaması oldukça kolaydır. Katılımcıların kendi davranışlarını derecelendirerek sorulara verdiği yanıtları ve ifadeleri içerir. Örneğin; “Başkalarının nasıl hissettiğini anladığımı hissediyorum.” İfadesinde kullanıcı bunu 1 ila 10 arasında puanlandırabilir veya dört ölçekli Katılmıyorum – Kısmen Katılmıyorum – Katılıyorum- Kesinlikle Katılıyorum gibi tanımlamalarla test edebilir.
Yetenek Testleri: Diğer testten farklı olarak yetenek testleri, insanların durumlara tepki vermesini takiben becerilerini değerlendirmesini içermektedir. Kişilerin yeteneklerini göstermeleri gerekir ve üçüncü bir kişi tarafınca derecelendirmesi yapılır.

Bir uzman tarafından sizin için uygulanabilecek 2 test bulunuyor:
Mayer-Salovey-Caruso Duygusal Zeka Testi (MSCEIT): Mayer ve Salovey’in dört dalı ölçen yetenek temelli testtir. Duyguları algılama, tanımlama, anlama ve yönetme yeteneklerinizi değerlendirmek için tasarlanmıştır.
Duygusal ve Sosyal Yetkinlik Envanteri (ESCI): Öz Değerlendirme Anketi olarak da bilinen eski bir yöntemdir. Söz konusu testin bireyini tanıyan kişilerce derecelendirme yapılır. Birkaç farklı duygusal yetkinlikle ilgili derecelendirmeler söz konusudur. Testin amacı, insanları güçlü liderler olarak ayırt etmeye yardımcı olmak ve sosyal – duygusal yetenekleri değerlendirmektir.

Psikologlar, hayatımızdaki genel başarımızda EQ’nun IQ’dan daha önemli olabileceğini vurguluyor. Özellikle liderlikte oldukça önemli bir beceri olarak görülüyor. Özfarkındalık, öz düzenleme, motivasyon, empati ve sosyal beceriler gibi beş ana unsura sahip olan duygusal zeka, okulda veya iş hayatınızda başarılı olmanızda etkilidir. Kariyeriniz ve kişisel hedefleriniz de oldukça önemli bir yer tutuyor. Niyetlerinizi eyleme dökme noktasında duygusal zekanın önemi yadsınamayacak kadar fazladır. Fiziksel sağlığınız ve akıl sağlığınız noktasında da duygusal zekanın önemi öne çıkıyor.
Hatta bu konuda Daniel Goleman adlı bir doktora ait kitap bulunuyor. Duygusal Zeka (EQ) Neden IQ’dan Daha Önemlidir? adlı kitabında; duygusal zekadan yoksun olan kişilerin aile yaşamından mesleki başarılarına kadar tüm toplumsal ilişkilerinde kötü sonuçların olabileceği vurgulanıyor. Duygusal zekanın Dr. Goleman’a göre doğuştan gelmediği ve yaşam boyunca geliştirilebilen bir şey olduğu belirtiliyor. Davranış tarzımızı da bu şekillendiriyor. Öğretmen ve anne babalar için faydalı bir kitap, hatta belki okuyup burada size incelemesini yapabiliriz. 😊

Duygusal zekanızı arttırmak için gerekli becerileri her an öğrenebilirsiniz. Burada dikkate almanız gereken şey, yapılacakları bilmekle uygulamak arasındaki farktır. Hayatınıza bu becerileri uygulayabiliyor olmanız gerekir. Özdenetiminiz, öz farkındalığınız, sosyal farkındalığınız ve ilişkilerinizin yönetimi temel adımlardır.

-Yaşadığınız olumsuz durumlarda veya davranışlarda kendi duygularınızın bilincinde olarak çözümlemeli ve açıkça ifade etmelisiniz.
-Empati yeteneği sadece duygusal zekanız için değil, güçlü iletişim becerileri için de oldukça faydalı olacaktır. Başkalarının duygularını anlamaya çalışmalısınız.
-Eleştirilere karşı nasıl bir tavır sergilediğiniz de bu noktada önem arz ediyor. Eleştirilere açık olmalı ve kendinizi bu anlamda da yetiştirmelisiniz.
-Grup çalışmalarına katılmak, sizin için yararlı olabilir. Özellikle uzman eğitmenler ve atölyeler bu konuda yardımcı olabilir.
-Yerinizde saymaktan vazgeçin ve bir şeyler öğrenmeye devam edin. Deneyimsel öğrenme dediğimiz şey burada devreye giriyor.